Kızılırmak Deltası, 56 bin hektar genişliğinde, irili ufaklı 20 adet göl ile büyük bataklık ve sazlık alanlardan oluşması, çok büyük bir alana sahip olması ve de barındırığı kuş sayısı bakımından yalnızca Türkiye için değil tüm dünya ekolojisi açısından büyük öneme sahiptir. Kızılırmak'ın doğusunda sırasıyla, Balık Gölü, Uzun Göl, Tatlı Göl, Gıcı Gölü, Cernek Gölü ve Liman Gölü, batısında ise Karaboğaz Gölü yer almaktadır.
Hitit öncesi Anadolu Uygarlıklarından Luviler’in, günümüzden 4.000 yıl önce Puara (Ulu ırmak) dedikleri Kızılırmak, denize doğru sürdürdüğü yolculuğu sırasında, bünyesine aldığı kil, kum, toprak, çakıl gibi malzemeleri Karadeniz’e kadar itina ile taşımıştır.Bu emeğin ve sabrın neticesinde; bereketiyle ün salmış Bafra Ovası’nı, birçok canlıya ev sahipliği yapan gölleri, sazlık-bataklık alanları, kumulları ve su basar ormanları gibi zengin yaşam alanlarını oluşturmuştur. Türkiye’nin en büyük sulak alanlarından olan Kızılırmak Deltası, Avrupa Kuş Alanları Envanterindeki en önemli dört kıstastan üçüne sahiptir.
Kuş Cenneti, yerel ve uluslararası olarak çeşitli statülerle (Yaban Hayatı Geliştirme Alanı, Doğal Sit Alanları ve RAMSAR) koruma altına alınmıştır. Türkiye’de 483 kuş türünün bulunduğu bilinmektedir. Kızılırmak Deltası, kuş varlığı açısından son derece önemli bir alandır. Alanda bugüne kadar 354 kuş türü tespit edilmiştir ve bu Türkiye kuşlarının yaklaşık % 73’ine karşılık gelmektedir. Kızılırmak Deltası, kuşların üreme, kışlama ve göçleri açısından önemli bir konuma sahiptir. Kızılırmak Deltası, 2016 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesine dâhil edilmiştir. Doğal özellikleri büyük ölçüde korunabilmiş, ülkemizin Karadeniz kıyısındaki tek sulak alanıdır.
KIZILIRMAK DELTASI KUŞ CENNETİNDE;* Kesin Korunacak Hassa Alan 18.798 ha* Nitelikli Doğal Alan 20.344 ha* Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Alan 4.032 ha* Ramsar Alanı 21.700 ha* Tarımsal Sit Alanı 30.240 ha* Mutlak Koruma Alanı 21.214 ha 'dır.
Kızılırmak Deltası, göç sırasında Karadeniz’i doğrudan aşan kuş türleri için yaşamsal önem taşımaktadır. 2021 yılına kadar süregelen 15 yıllık dönem içerisinde Ornitoloji Merkezinde 196 türde, 105.106 kuş halkalanmıştır.Deltamızda 577 bitki türü, 66 balık türü, 362 kuş türü, 549 omurgasız tür, 32 memeli tür, 23 herptil tür, 510 fitoplankton olmak üzere toplam 2.177 türü ile birlikte 8 ana 28 alt eunis habitat tipi bulunmaktadır.
Kızılırmak Deltası, mikro ve makro faunanın çok yüksek bir üretim düzeyine ulaştığı yeryüzünün en verimli doğal alanlarından biri. Göç sırasında Karadeniz’i doğrudan aşan kuş türleri için hayati önem taşıyan delta, bu kuşların uçuş hazırlığı ve uçuş sonrası dinlenebildikleri, beslenebildikleri ve korunabildikleri tek alan.Muazzam bir biyolojik çeşitlilik barındıran ve büyük bölümü milli park statüsünde koruma altında bulunan delta içerisindeki Kuş Cenneti bünyesinde, Türkiye’de bulunan 420 kuş türünden, 362 farklı kuş türü yaşıyor.
Avrupa Kuş Alanları envanterindeki en önemli 4 kriterden 3’üne sahip olan Kızılırmak Deltası, Deniz Kartalı, Tepeli Pelikan, Kara Leylek, Leylek, Turna, Balıkçıl, Ördek, Yağmurcan ile pek çok ötücü ve su kuşunun barındırmakla birlikte birbirinden çeşitli yaban hayatına da ev sahipliği yapıyor.Delta içerisinde 500'e yakın Yılkı At bulunuyor.Kayıt altına alınmış 22 bin manda ile Samsun Türkiye birincisi iken Kızılırmak Deltası’nda ise 12 bin manda bulunuyor. Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti’nde, ziyaretçi ve yönetim merkezlerinin yanı sıra Kuş Gözlem Kuleleri de bulunuyor. Özellikle 45 leylek yuvasının bir arada bulunduğu Leylek TOKİ’de kara ve ak leylekleri yavrularını beslerken izleyebiliyorsunuz. Görüntü izleme merkezinde deltanın farklı yerlerine yerleştirilen dört adet kamera ile alınan görüntüler ziyaretçiler tarafından izlenebiliyor.Kızılırmak Deltası’nda doğa meraklıları için kuş gözlemciliği, fotoğrafçılık, balıkçılık, avcılık, trekking, kampçılık, bisiklet ve kano alternatifleri mevcut. Özellikle sabahın erken saatlerinde, güneşi doğuşunu müteakip saatlerde kuşların en yoğun gözlemlenebileceği saatler.
Kızılırmak Deltası’na Nasıl GidilirSamsun kent merkezinden çevre ilçelere minibüs bulunmakla birlikte araçlar Kuş Cenneti’ne kadar gelmiyor. Kızılırmak Delta’sı 19 Mayıs ilçe merkezine 4 kilometre, Samsun kent merkezine ise 41 kilometre uzaklıkta bulunuyor.Delta içerisi araç trafiğine kapalı olup, akülü araçlar ve bisikletle yolculuk yapılabilmektedir.Ayrıca delta içerisinde kır lokantaları bulunmaktadır.
Hitit öncesi Anadolu Uygarlıklarından Luviler’in, günümüzden 4.000 yıl önce Puara (Ulu ırmak) dedikleri Kızılırmak, denize doğru sürdürdüğü yolculuğu sırasında, bünyesine aldığı kil, kum, toprak, çakıl gibi malzemeleri Karadeniz’e kadar itina ile taşımıştır.Bu emeğin ve sabrın neticesinde; bereketiyle ün salmış Bafra Ovası’nı, birçok canlıya ev sahipliği yapan gölleri, sazlık-bataklık alanları, kumulları ve su basar ormanları gibi zengin yaşam alanlarını oluşturmuştur. Türkiye’nin en büyük sulak alanlarından olan Kızılırmak Deltası, Avrupa Kuş Alanları Envanterindeki en önemli dört kıstastan üçüne sahiptir.Kuş Cenneti, yerel ve uluslararası olarak çeşitli statülerle (Yaban Hayatı Geliştirme Alanı, Doğal Sit Alanları ve RAMSAR) koruma altına alınmıştır. Türkiye’de 483 kuş türünün bulunduğu bilinmektedir. Kızılırmak Deltası, kuş varlığı açısından son derece önemli bir alandır. Alanda bugüne kadar 354 kuş türü tespit edilmiştir ve bu Türkiye kuşlarının yaklaşık % 73’ine karşılık gelmektedir. Kızılırmak Deltası, kuşların üreme, kışlama ve göçleri açısından önemli bir konuma sahiptir. Kızılırmak Deltası, 2016 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesine dâhil edilmiştir. Doğal özellikleri büyük ölçüde korunabilmiş, ülkemizin Karadeniz kıyısındaki tek sulak alanıdır.KIZILIRMAK DELTASI KUŞ CENNETİNDE;* Kesin Korunacak Hassa Alan 18.798 ha* Nitelikli Doğal Alan 20.344 ha* Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Alan 4.032 ha* Ramsar Alanı 21.700 ha* Tarımsal Sit Alanı 30.240 ha* Mutlak Koruma Alanı 21.214 ha 'dır.
Kızılırmak Deltası, göç sırasında Karadeniz’i doğrudan aşan kuş türleri için yaşamsal önem taşımaktadır. 2021 yılına kadar süregelen 15 yıllık dönem içerisinde Ornitoloji Merkezinde 196 türde, 105.106 kuş halkalanmıştır.Deltamızda 577 bitki türü, 66 balık türü, 362 kuş türü, 549 omurgasız tür, 32 memeli tür, 23 herptil tür, 510 fitoplankton olmak üzere toplam 2.177 türü ile birlikte 8 ana 28 alt eunis habitat tipi bulunmaktadır.
Kızılırmak Deltası, mikro ve makro faunanın çok yüksek bir üretim düzeyine ulaştığı yeryüzünün en verimli doğal alanlarından biri. Göç sırasında Karadeniz’i doğrudan aşan kuş türleri için hayati önem taşıyan delta, bu kuşların uçuş hazırlığı ve uçuş sonrası dinlenebildikleri, beslenebildikleri ve korunabildikleri tek alan.Muazzam bir biyolojik çeşitlilik barındıran ve büyük bölümü milli park statüsünde koruma altında bulunan delta içerisindeki Kuş Cenneti bünyesinde, Türkiye’de bulunan 420 kuş türünden, 362 farklı kuş türü yaşıyor.Avrupa Kuş Alanları envanterindeki en önemli 4 kriterden 3’üne sahip olan Kızılırmak Deltası, Deniz Kartalı, Tepeli Pelikan, Kara Leylek, Leylek, Turna, Balıkçıl, Ördek, Yağmurcan ile pek çok ötücü ve su kuşunun barındırmakla birlikte birbirinden çeşitli yaban hayatına da ev sahipliği yapıyor.Delta içerisinde 500'e yakın Yılkı At bulunuyor.Kayıt altına alınmış 22 bin manda ile Samsun Türkiye birincisi iken Kızılırmak Deltası’nda ise 12 bin manda bulunuyor. Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti’nde, ziyaretçi ve yönetim merkezlerinin yanı sıra Kuş Gözlem Kuleleri de bulunuyor. Özellikle 45 leylek yuvasının bir arada bulunduğu Leylek TOKİ’de kara ve ak leylekleri yavrularını beslerken izleyebiliyorsunuz. Görüntü izleme merkezinde deltanın farklı yerlerine yerleştirilen dört adet kamera ile alınan görüntüler ziyaretçiler tarafından izlenebiliyor.Kızılırmak Deltası’nda doğa meraklıları için kuş gözlemciliği, fotoğrafçılık, balıkçılık, avcılık, trekking, kampçılık, bisiklet ve kano alternatifleri mevcut. Özellikle sabahın erken saatlerinde, güneşi doğuşunu müteakip saatlerde kuşların en yoğun gözlemlenebileceği saatler.Kızılırmak Deltası’na Nasıl GidilirSamsun kent merkezinden çevre ilçelere minibüs bulunmakla birlikte araçlar Kuş Cenneti’ne kadar gelmiyor. Kızılırmak Delta’sı 19 Mayıs ilçe merkezine 4 kilometre, Samsun kent merkezine ise 41 kilometre uzaklıkta bulunuyor.Delta içerisi araç trafiğine kapalı olup, akülü araçlar ve bisikletle yolculuk yapılabilmektedir.Ayrıca delta içerisinde kır lokantaları bulunmaktadır. 
